Σε αυτό το άρθρο θα εισέλθουμε στον κόσμο του χοίρου η αν προτιμάτε γουρούνι. Ο χοίρος είναι οικόσιτο θηλαστικό που ανήκει στο γένος Συς,οικογένεια Συίδες και στην τάξη Αρτιοδάκτυλα.

Είναι γνωστό απο αρχαιοτάτων χρόνων και προέρχεται απο τον αγριόχοιρο όπου και εξημέρωσαν κατά την παλαιολιθική εποχή.

Οι πρώτοι χοίροι εξημερώθηκαν την 7η χιλιετία π.χ. Η πρώτη εκτροφή χοίρων άρχισε από την Κίνα. Στην Ευρώπη πρωτοπόροι ήταν οι Ολλανδοί και ακολούθησε η Αγγλία όπου εν συνεχεία επεκτάθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη.Μετά από πολλά στάδια ανάπτυξης και εξέλιξης το Χοίρος συμβάλει σημαντικά στην οικονομία όλου του πλανήτη. Στην Ελλάδα η χοιροτροφία ξεκίνησε να εξελίσσεται σημαντικά στην δεκαετία του 1960 και σήμερα απασχολεί πάνω από 30.000 άτομα και θεωρείται ένας απ’τους δυναμικούς κλάδους της κτηνοτροφίας και αγροτικής οικονομίας. Η ενδοχώρια παραγωγή καλύπτει περίπου το 30% των αναγκών του συνόλου της κατανάλωσης χοιρινού στην Ελλάδα.

Το γουρούνι είναι παμφάγο ζώο με ιδιαίτερα υψηλή γονιμότητα και μπορεί να προσαρμοστεί σε τις συνθήκες αν και αναπτύσσεται καλύτερα σε ψυχρό κλίμα. Εκτρέφεται κυρίως για το κρέας του και η εκτροφεία του ασκείται με την συστηματικά σταβλισμένη και την υπαίθρια.

Η χοιρομητέρα είναι απο 150-200 κιλά και μπορεί να γεννήσει 2 φορές από 5-14 χοιρίδια κάθε φορά. Αυτό μας διχνει της εντυπωσιακές αποδώσεις στην παραγωγή κρέατος αφού κάθε χοιρομάνα έχει ικανότητά να παράγει 10 φορές το βάρος ανά έτος. Για να παραχθεί 1 κιλό κρέας η ποσότητα που χρειάζεται σε τροφή είναι περίπου 3 κιλά.Αξίζει να αναφέρουμε ότι κάθε χοιρομάνα έχει 4-5 χρόνια παραγωγικότητας. Όσο και ας ακούγονται λίγα με ένα πρόχειρο υπολογισμό θα δούμε ότι μια χοιρομάνα με 4 χρόνια παραγωγικότητας ισούται με 8 γέννες.Με απλά λόγια αυτό μεταφράζεται σε 40-112 χοιρίδια.

Στην εκτροφής με την μέθοδο του σταβλισμού από το 2013 η Ευρωπαϊκή οδηγία σου σχετίζεται με την προστασία των χοίρων αναφέρει ότι οι χοιρομητέρες και οι μικροί θηλυκοί μπαίνουν σε ομάδες για 2.5 περίπου μήνες κατά την κυοφορία με 10 και πλέον χοιρομητέρες. Σε περίπτωση ομαδικού σταβλισμου κάθε μικρός θηλυκός χοίρος μετά τη λοχεία και κάθε χοιρομάνα πρέπει να έχουν ελεύθερο χώρο τουλάχιστον 1.64 τ.μ. και 2.25 τ.μ. αντιστοίχως. Αν και εφόσον οι ομάδες είναι μικρότερες των 6, ο ελεύθερος χώρος δαπέδοαυξάνεται 10%. Στην αντίθετη περίπτωση σε ομάδες 40 και άνω ο ελεύθερος χώρος δαπέδου μειώνεται κατά 10%.

Ο σταβλισμός ομαδικά για μικρά θηλυκά και χοιρομάνες αρχίζει 4 εβδομάδες μετά τη λοχεία και τελειώνει 1 εβδομάδα πριν την αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού.Οι διαστάσεις του στάβλου πρέπει να ξεπερνά 2.8μ ανά πλευρά.Στην περίπτωση που σταβλίζονται 6 η και λιγότερα τότε οι πλευρές επιβάλλεται να έχουν ελάχιστη διάσταση 2.4μ.

Για την εκτροφεία με την μέθοδο του σταβλισμού επιλέγονται φυλές υψηλών αποδόσεων,χρήση αντιβιοτικών όπως και αυξητικών παραγόντων καθώς πρόκειται για βιομηχανική εκτροφή.

Στην υπαίθρια εκτροφή η αλλιώς εκτατική χοιροτροφία τα πράγματα είναι διαφορετικά αφου μιλάμε για παραδοσιακό σύστημα. Εδω η εκτροφεία γίνεται σε μορφή αγέλης ντόπιων φυλών και εκτεταμένη εφαρμογή βοσκής σε φυσικούς βοσκοτόπους.

Η απόδοση της χοιρομάνας όπως και η παραγωγή κρέατος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την διατροφή. Η διατροφή επιδρά στα μέγιστα στην υγεία,την παραγωγικότητα και τις αποδόσεις. Σημαντικές είναι οι πρώτες ύλες και τα θρεπτικά συστατικά.

Η συνηθέστερη διατροφή αποτελείται από σιτηρέσια με βάση τους δημητριακούς καρπούς η οποίοι έχουν επεξεργαστεί κατάλληλα για να βελτιωθεί η πεπτικότητα τους. Παράλληλα με το σιτηρέσιο προσθέτουμε ισορροπιστή βιταμινών και ιχνοστοιχείων για να επιτευχθεί ομαλή εξέλιξη πολλών βιολογικών διεργασιών.

Κατά τον τοκετό θα πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεχτικοί αφού μπορεί να προκύψουν διαφορά προβλήματα με αποτέλεσμα το θάνατο η μείωση αποδόσεων.Τα έμβρυα δίνουν τον χρόνο έναρξης του τοκετού. Η διαδικασία γίνεται από μηνύματα που στέλνει κάθε έμβρυο τα οποία δρουν συνεργάστηκα στη χοιρομάνα. Τα έμβρυα που είναι πιο ανεπτυγμένα προκαλούν την έναρξη της διαδικασίας γέννησης.

Η απομάκρυνση του χοιριδίου από την μητέρα,κοινός απογαλακτισμός γίνεται από την 6η εως την 8η εβδομάδα.

Η χοιρομητέρα επαναγονιμοποιείται εντός μιας εβδομάδας μετά τον απογαλακτισμό αφού πρώτα έχει εκδηλώσει οίστρο.

Στην ανάπτυξη της χοιροτροφίας έχει συμβάλει σημαντικά η εφαρμογή τεχνητής σπερματέγχυσης.

Η φροντίδα που απαιτείται σε μια μονάδα εκτροφής χοίρων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Μεγάλη προσοχή χρειάζεται στης ακαθαρσίες αφού μπορούν να αναπτυχθούν ασθένειες και παράσιτα.Σε κλειστού τύπου εκμεταλλεύσεις η θερμοκρασία χρειάζεται ανάλογη ρύθμιση ανάλογα την ηλικία του χοίρου. Επίσης ο αερισμός κατέχει σημαντική θέση προσοχής για την απομάκρυνση βλαβερών αερίων,όπως η αμμωνία,το διοξείδιο του άνθρακα και το υδρόθειο σχετίζονται με ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος χοίρων και εργαζομένων.Καθοριστικό παράγοντα έχει και το έδαφος που δεν πρέπει να είναι ολισθηρό και να έχει επαρκή αποστράγγιση.

Στην Ελλάδα οι φυλές που εκτρέφονται ως επί το πλείστον ειναι οι Αγριόχοιρος, Pietrain(περισσότερο κρέας με λιγότερο λίπος), Durok (ανθεκτικότητα σε ασθένειες και γρήγορη ανάπτυξη), Landras (αναπαραγωγική), Αυτόχθονος χοίρος (χαμηλά λιπαρά).

Παγκόσμιος τα πρωτεία στην εκτροφή χοίρων τα έχει η Κίνα,ενώ ακολουθεί η ΗΠΑ,Βραζιλία και Γερμανία στης πρώτες θέσεις. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Κίνα κατέχει το 50% στην παγκόσμια εκτροφή.

Η εκτροφή χοίρων αποτελεί μια επένδυση που μπορεί να αποτελέσει σημαντικά κέρδη. Αν όμως η εκτροφή δεν γίνει μεθοδικά μπορεί να αποδειχθεί καταστροφική. Το δυνατό χαρτί του Ελληνικού χοίρου είναι η διατροφή που αποτελείται πάνω από 70% με υψηλό ποσοστό δημητριακών καρπών και η άριστες συνθήκες που το κάνουν να βρίσκεται ψηλά στην ποιότητα και την γεύση από τα εισαγόμενα.

Φώτης Κονδύλης