Όταν λέμε μαστίχα εννοούμε την αρωματική φυσική ρητίνη που εξάγεται από το μαστιχόδεντρο,το οποίο καλλιεργείται ως επί το πλείστον στη Χίο.
Η μαστίχα έχει χρώμα υπόλευκο ως υποκίτρινο και είναι ημιδιαφανής στην αρχή,και μετέπειτα ανάλογα την παλαίωση της γίνεται κιτρινωπό και αδιαφανές.
Το μαστιχόδεντρο είναι αειθαλής θάμνος που ανήκει στην οικογένεια Ανακαρδιοειδή,το γένος Πιστακία και μπορεί να φτάσει τα 3 μέτρα σε ύψος.
Η πλήρη ανάπτυξη του μαστιχόδεντρο έρχεται στα 40-50 χρόνια και έχει μέγιστη διάρκεια ζωής τα 110 χρόνια.
Η παραγωγική του περίοδος ξεκινά από τον 6 χρόνο και παράγει από 70-420 γραμμάρια ρητίνη (Μαστίχα) ανά έτος.
Το Μαστιχόδεντρο ευδοκιμεί σε μεγαλύτερο βαθμό στη Νότια Χίο σύμφωνα με θεωρίες,και αυτό οφείλεται στο εύκρατο κλίμα καθώς και το μικροκλίμα της περιοχής.
Επίσης η ευφορία του μαστιχόδεντρου οφείλεται και στα υποθαλάσσια ηφαίστεια και στο ασβεστολιθικό έδαφος.
Κατά το παρελθόν έχουν γίνει πολλές απόπειρες να καλλιεργηθεί μαστιχόδεντρο σε πολλές περιοχές της χώρας και όλου του κόσμου αλλά χωρίς επιτυχία.
Έτσι παραμένουν 24 τα μαστοχοχώρια και αυτά είναι όλα στην Χίο.

Η προετοιμασία του σχίνου είναι επίπονη εργασία που αρχίζει τον χειμώνα με όργωμα και κλάδεμα.
Στη συνέχεια τον Ιουνίο καθαρίζεται και ξύνεται το έδαφος κάτω απ το μαστιχόδεντρο.
Κατόπιν γίνεται η ισοπέδωση με ασπρόχωμα καλά κοσκινισμένο,όπου εκεί αργώτερα θα πέσουν τα δάκρυα της μαστίχας για να στεγνώσουν.
Το πρώτο κέντημα (ρήνιασμα) έρχεται τον Ιούλιο όπου πραγματοποιείται με τομές στον κορμό του μαστιχόδεντρου 10-15mm και βάθους 2-3mm.
Η διαδικασία αυτή γίνεται με εργαλεία που τα αποκαλούν κεντητήρι και είναι απο σίδερο.
Η διαδικασία αυτη ξεκινάει πρωινές ώρες, μια φορά την εβδομάδα και εχει διαρκεία 6-8 εβδομάδες.
Ανάλογα την ηλικία του δένδρου έχει και τις ανάλογες τομές,από 20-100.
Αφότου πέσει στο ασπρόχωμα θα μείνει εκεί για 15-30 μέρες για να σταθεροποιηθεί,και αυτό εξαρτάται από της καιρικές συνθήκες.
Ακολουθεί δεύτερο κέντημα για 5-6 εβδομάδες με τις ίδιες ακριβώς διαδικασίες.
Η πρώτη συγκομιδή γίνεται στα μέσα Αυγούστου και αφού η μαστίχα έχει σταθεροποιηθεί.
Σε πρώτο στάδιο συλλέγεται η χοντρή μαστίχα και κατόπιν η μαστίχα που έχει πήξει στον κορμό του δέντρου.
Ακολουθεί αποθήκευση σε ξύλινα κιβώτια και μένει σε δροσερούς χώρους μέχρι τον χειμώνα που θα καθαριστεί.
Το δεύτερο μάζεμα γίνεται από τα μέσα Σεπτεμβρίου.
Όλη η διαδικασία του καθαρισμού πραγματοποιείται με το χέρι και είναι καθαρά γυναικεία υπόθεση,όπως θέλει η παράδοση.
Φώτης Κονδύλης
